Leukemie bij kinderen
Overzicht/Epidemiologie
Ok al is leukemie bij kinderen zeldzaam en komt de ziekte minder frequent voor dan bij volwassenen, toch vertegenwoordigt ze 30% van de pediatrische kankers. In België schatten we dat jaarlijks negentig kinderen leukemie ontwikkelen.
Leukemie is een bloedkanker. De blasten (abnormale cellen) ontwikkelen zich vanaf de precursor van de witte bloedcellen. Afhankelijk van de eigenschappen van deze cellen, worden leukemieën onderverdeeld in lymfoblastische en myeloblastische leukemieën.
Bij kinderen zijn de meeste leukemieën acute leukemieën. Acute lymfoblastische leukemieën (ALL) en acute myeloblastische leukemieën (AML) vertegenwoordigen respectievelijk 80% en 20% van de acute leukemieën bij kinderen. Het is erg belangrijk om leukemie en de behandeling ervan bij volwassenen en kinderen niet te vergelijken. In België bedraagt de globale overlevingskans vandaag meer dan 90 % voor acute lymfoblastische leukemieën en 60 % voor acute myeloblastische leukemieën.
Wat is beenmerg?
Leukemie ontstaat in het beenmerg, het weefsel dat in onze botten zit.
Beenmerg zorgt voor de aanmaak van bloedcellen.
Zoals in een fabriek, produceert het beenmerg:
- rode bloedcellen die zuurstof naar de verschillende organen vervoeren
- witte bloedcellen die het lichaam verdedigen tegen infecties
- bloedplaatjes die een rol spelen bij bloedstolling (om bloedingen te stoppen na een blessure bijvoorbeeld).
In geval van leukemie produceert het beenmerg onrijpe witte bloedcellen, blasten genoemd. Deze blasten dringen het beenmerg binnen door de hele “productieketen” te bezetten en deze te verhinderen zijn rol te vervullen.
Symptomen
De vermindering van de verschillende cellijnen heeft meerdere gevolgen. Het kind is moe, zeer snel buiten adem en bleek als gevolg van een vermindering van de rode bloedcellen. Het heeft vaak infecties en koorts, door een vermindering van de witte bloedcellen. Verder zorgt de vermindering van de bloedplaatjes voor de aanwezigheid van hematomen, petechiae, de bloedingen enz.
De blasten kunnen andere organen zoals de klieren, de milt, de lever, de testikels, de eierstokken, de huid of het cerebrospinaal vocht (het hersenvocht) overwoekeren. Deze overwoekering geeft meestal grote voelbare massa’s.
Diagnose
De diagnose van leukemie wordt gesteld op basis van de resultaten van een bloedafname en aangevuld met de analyse van een beenmergpunctie waarbij beenmerk onder de microscoop kan worden onderzocht.
Een echografie van de buik, een radiografie van de borstkas, een lumbaalpunctie en andere onderzoeken tonen de verspreiding van de ziekte aan. Naast de symptomen en de voorgeschiedenis van het kind, onderzoeken de artsen ook verschillende eigenschappen van de blasten:
- het aantal blasten in het bloed bij de diagnose,
- de markers aan de oppervlakte van de blasten (de markers van de membranen) aan de hand waarvan hun oorsprong en rijpheid kan worden beoordeeld,
- de eventuele aanwezigheid van anomalieën in de genen of chromosomen van de blasten
Op basis van deze verschillende criteria wordt een type ziekte bepaald. Achter het woord leukemie verstoppen zich echter pathologieën die enorm verschillen wat hun prognose, evolutie en behandeling betreft.
Behandeling
Zodra de diagnose leukemie is gesteld, wordt er snel gestart met de behandeling (aanvankelijk chemotherapie).
Volgens sommige criteria van de ziekte, kunnen artsen ook hun toevlucht nemen tot andere therapeutische wapens zoals radiotherapie of een transplantatie van de hematopoëtische cellen.
Elke patiënt heeft een aangepast behandelingsprotocol dat is afgestemd op zijn ziekte, tolerantiegraad en zijn reactie op de verschillende behandelingen.
Contact
Voor bijkomende informatie of vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van de dienst pediatrische hematologie en oncologie op het nummer + 32 2 764 23 50.